Op zaterdag 24 augustus zijn Andrea en ik namens Ecodorp Hof van Weleert naar de door Marjolein Jonker georganiseerde initiatiefgroepenbijeenkomst in het DemoParkNL in Almere gegaan.
Een inspirerende meeting met gelijkgestemden: Tiny house projecten of beter gezegd klein wonen projecten in aanbouw, of gerealiseerd. Een drietal kartrekkers van drie bekende succesvolle projecten namen de aanwezigen mee in hun proces van idee tot realisatie, de groepsvorming, de organisatie, de valkuilen, de ups en downs, de lange adem, de do’s en don’ts. Boeiende sprekers van TinySinneblom in Gorredijk, Tiny Altena in Almkerk en Op de Bees in Schimmert.
In de korte pauze werden er weer waardevolle contacten gelegd, want ja: we leren van elkaar en delen kennis met elkaar. Zo fijn om samen te sparren over een nieuwe woonvorm die op papier door veel gemeenten gepromoot wordt, ook door provincies, maar in de praktijk zo nieuw is dat overheden over elkaar heen buitelen en niet echt weten hoe. Die wetenschap en de vastberadenheid van de initiatiefnemers heeft geleid tot een soort we doen het zelf wel houding, wat een enorme kennis door initiatiefnemers heeft opgeleverd in het doolhof van de Nederlandse (steeds veranderende) regelgeving. Samenwerking met experts op juridisch of bouwbegeleiding gebied levert weer een klein netwerk op van procesbegeleiders dat de kans van slagen vergroot.
Marjolein Jonker vertelde dat uit onderzoek blijkt dat 1/3 van de Nederlanders aangeeft heel graag klein te willen gaan wonen, dichtbij de natuur, duurzaam en vooral samen in een soort zelf opgezet wijkje. Sociaal duurzaam. Kan dat in Nederland? Ja, steeds meer gemeenten steken hun nek uit en faciliteren Pilotprojecten, veelal op tijdelijke basis met een soort proeftijd en evaluatie na 10 jaar. Als alles ok verloopt dan kan er nog 5 of 10 jaar verlenging van de woonvergunning volgen.
Vraagstukken als kan je dat dan financieren? Triodos bank was ook aanwezig en sprak dat er mogelijkheden zijn en dat zij met o.a. de Rabobank en de Duitse GLS bank samen optrekken om deze projecten te financieren. Coöperatieve verenigingen zijn daarbij in de huidige Nederlandse wetgeving juridisch moeilijk, maar ja de GLS doet het al decennia met succes in Duitsland, dus waarom niet in Nederland? Hier zal de Nederlandse wetgeving een mogelijkheid aan moeten gaan bieden op korte termijn want de vraag is groot. Er is een groeiende markt zeg maar.
Banken willen zekerheid. En dat is een punt waarover de sprekers uitlegden hoe zij dat geregeld hebben. Veelal koophuisjes op erfpachtgrond van de gemeente. Dat geeft vertrouwen voor een bank, immers de gemeente staat borg. De bewoners gaan zelf een hypothecaire lening aan voor hun huisjes.
Als je sociaal duurzaam wil zijn dan plan je ook een deel sociale huurhuisjes in. Woningcorporaties daarin betrekken brengt een hoop kennis, ervaring en ook financiële zekerheid in. Maar ja de vraag is of het wel wijs is qua groepsbinding en veiligheid als de ‘grote’ woningcorporatie bepaalt wie de huurders zijn en ze dus niet via de ‘ballotage commissie’ van de woongroep geselecteerd worden?
Klinkt streng een ballotage maar daar werd ook uitvoerig over gesproken. Samen heb je een visie en een missie vastgelegd. In statuten en huishoudelijk reglement. Daar ga je samen voor en dat heb je samen zo afgesproken. Het is meteen een levenswijze waar het niet alleen gaat over wonen, maar ook samen zorg dragen voor elkaar, samen zorgen voor het land en de natuur. Dat betekent ook dat je daar actief in bijdraagt. Het succes van het project is afhankelijk van de mensen die daar samen aan werken. It’s a way of living en dat moet je wel echt willen en kunnen.
Als kartrekker van Ecodorp Hof van Weleert zag en hoorde ik bevlogen mensen spreken die net als ik al vijf tot zes jaar heel hard werken om het voor elkaar te krijgen. Doorgaan als een kerngoep uit elkaar valt door een tegenvaller, doorgaan en opnieuw beginnen, nieuwe kerngroep, nieuwe locatie, opnieuw beginnen, weer een nee en weer uiteenvallen van de kerngroep. Opstaan en doorgaan, derde kerngroep en dan blijkt dat drie keer scheepsrecht is: met de derde kerngroep komt het uiteindelijk groene licht en begint het CPO project pas echt! De realisatiefase.
Nou dat geeft hoop, wij zitten in de derde kerngroepfase 🙏🍀
Gedurende de bijeenkomst hebben Andrea en ik elkaar regelmatig lachend aangekeken bij de vragen die gesteld werden en de antwoorden die gegeven werden. Tjee wat hebben wij het op alle vlakken goed voorbereid en geregeld. In de gesprekken na de presentaties bleek dat ook door de mensen die naar ons toe kwamen, projecten in realisatiefase die nu tegen zaken aanlopen die wij al geregeld hebben. Dat heeft me geraakt en gesterkt; wij zijn op de goede weg en zoals Marjolein en anderen zeiden zijn wij eigenlijk projectontwikkelaars en dan wel autodidact vanuit wilskracht en overtuiging. Zonder winstoogmerk. We vergaren zelf de kennis en helpen de overheden daarmee. Al moet je dat voorzichtig aanpakken want de ambtenaren moet je zeker niet de les gaan lezen en geduld, begrip en berusting dat tijd schijnbaar relatief is, is daarbij cruciaal voor de slagingskans.
Buiten dan het hele proces qua regelgeving heb je ook te maken met de buurt waarin je het project wilt realiseren. Het helpt enorm als je van minuut één de buurt erbij betrekt, wat ook de meeste initiatiefgroepen hebben gedaan en doen. Draagvlak, goed luisteren, meebewegen, aanpassen en overeenkomen.
En dan nog: als het dan uiteindelijk tot een omgevingsvergunning of bestemmingsplan komt, komen er bezwaren. Meebewegen. Geduld, in contact blijven en aanpassen. Vertraging, naar de rechtbank, naar de snelle voorzieningen rechter, bezwarencommissie, ja dat krijg je ook nog voor de kiezen als je denkt dat je er al bent.
De statistieken leren ons dat wereldwijd op dit moment 10% van de initiatieven uiteindelijk gerealiseerd wordt. 90% mislukt door uitputting en uiteenvallen van de kerngroep na de zoveelste tegenvaller.
We hebben vandaag gezien dat het ook heel snel kan gaan als een gemeente echt er voor gaat en een klein wonen initiatief faciliteert en helpt in het doolhof van regelgeving. Als de gemeenteraad in een visie heeft uitgesproken nieuwe woonvormen te ondersteunen en te beginnen met een Pilotproject en dat er dan er echt iemand op gezet wordt die de taak heeft te faciliteren dan kan het snel gaan.
Getuige initiatief Op de Bees in Schimmert gemeente Beekdaelen. In slechts drie jaar van plan tot realisatie. Chapeau gemeente Beekdaelen hoe jullie dit hebben aangepakt.
Persoonlijk, gezien mijn ervaringen, had ik de moed al bijna opgegeven in de Provincie Limburg.
Paul Bausch, initiatiefnemer Ecodorp Hof van Weleert
Persoonlijk, gezien mijn ervaringen, had ik de moed al bijna opgegeven in de Provincie Limburg. Mijn Limburg waar ik ben geboren en getogen, waar we een Gouvernement hebben in plaats van een Provinciehuis en een Gouverneur in plaats van een Commissaris van de Koning. Een oud Partijgenoot van me, onbereikbaar. In Limburg is de gemeente de eerste overheid en aanspreekpartner. Het is ongewenst als initiatief om met de hogere overheid, de Provincie te spreken, er wordt steevast doorverwezen naar de gemeente. En de Gemeente doet haar werk en best en geeft na overleg met en goedkeuring van de Provincie uiteindelijk een Principeakkoord op het initiatiefplan af. Feest! Totdat er net daarna een nieuw Provinciebestuur aantreedt, er een andere wind waait en het Principeakkoord van tafel wordt geveegd.
Kan je weer opnieuw beginnen? Word je uitgenodigd door de Provincie Brabant die het initiatief graag wil binnenhalen. Eh Brabant?
Het land waar het licht altijd brandt? De mensen rechttoe, rechtaan zijn?
Ach, binnenkort hebben we toch uiteindelijk een gesprek met de welwillende wethouder van Weert en de verantwoordelijke gedeputeerde van de Provincie Limburg. Na een afgelasting en weer twee maanden vertraging, ach ja het went ook wel, mañana mañana, de zuidelijke slag.
Misschien een gekke wensdroom; hoe mooi zou het zijn als bij dat gesprek de Gouverneur, een hele aimabele Brabander, aanwezig zou kunnen zijn.
Ecodorp Hof van Weleert, het eerste Ecodorp van Limburg! Wij zijn er klaar voor, het bestuur van Limburg ook?
TIP VOOR BESTUURDERS EN AMBTENAREN!
Op 10 september organiseert Testlab nieuwe natuur en klein wonen een bijeenkomst voor provincie – en gemeenteambtenaren. Wij kunnen meehelpen om te zorgen dat zoveel mogelijk ambtenaren van gemeenten en provincies met interesse in Tiny Houses en de functiecombinatie nieuwe natuur en klein wonen gaan deelnemen.
Bijeenkomst ‘Functiecombinatie in het landelijk gebied’
Op 10 september is er een bijeenkomst over het combineren van functies – duurzame landbouw, natuur en kleinschalig wonen – in het landelijk gebied. Deelnemers zijn ambtenaren ruimtelijke ordening, natuur, landbouw en/of wonen bij gemeenten en provincies.
Achtergrond. Nederland is een klein land. Dat leidt al snel tot concurrerende claims om ruimte. Er is ruimte nodig voor de landbouw, voor nieuwe woningen, voor natuur en recreatie. Eén van de centrale pijlers van de Nationale Omgevingsvisie is dan ook ‘Meervoudig gebruik boven enkelvoudig gebruik’. Functiecombinatie maakt efficiënt gebruik van de beschikbare ruimte door kleinschalige bewoning te integreren met natuurinclusieve landbouw. Dit heeft in diverse voordelen:
• Duurzaam verdienmodel voor agrarisch ondernemers: door landbouw te combineren met kleinschalige bewoning, kunnen boeren aanvullende inkomsten genereren.
• Biodiversiteit en stikstof: de combinatie van functies kan helpen de stikstofuitstoot te verminderen en de biodiversiteit te verhogen.
• Duurzame woonoplossingen: kleinschalige woonprojecten zoals tiny houses bieden een interessante en betaalbare toevoeging aan de woningvoorraad,
Inmiddels zijn er tientallen boeren en landeigenaren die dergelijke plannen ontwikkelen. De rol van gemeenten en provincies is hierbij cruciaal, gezien hun verantwoordelijkheid voor ruimtelijke ordening.
Lees meer en meld u gratis aan via het aanmeldformulier
